رثای حسینی در اشعار حسان و مهیار دیلمی

حبیب‌الله چایچیان، متخلّص به «حسان» یکی از قدیمی‌ترین و بااخلاص‌ترین شاعران اهل‌بیت(ع) است. موضوع مجموعۀ «ای اشک‌ها بریزید» از این شاعر، مدح و مراثی اهل‌بیت(ع) است. مضامین اشعار او عبارت‌اند از: شروع حرکت امام، وداع امام از مدینه، یاران امام، حسین(ع) رهبر امروز وکشته دیروز، خاندان امام، اصحاب، آزادی، مهلت خواستن شب عاشورا، تسلیم‌ناپذیری در برابر ظالمان و مرثیه در غم امام حسین(ع): ای ذبیـح کربلا، جــان‌ها فــدای حــــج تو   ای که خـود را در منای عشق، قربان می­کنی در طوافت کعبه بر گرد تو می­گردد حسین    کآمدی در بیت حق، تجدید پیمان می‌کنی       مهیار دیلمی(م. 428 ق) شاعر و دانشمند ایرانی عربی‌گوی قرن پنجم هجری بود. از مصیبت‌هایی که بر شیعه بعد از حادثه کربلا رخ داد سخن نگفت؛ امّا صریحاً می­گوید که سقیفه و غصب حقّ حضرت علی(ع)، تندباد کربلا را برپاکرد: هُوَ الغُـصْنُ کـانَ کَمیناً فَهَـــبَّ لـَـــدی کَربلاءَ بِریــــــــــــحٍ عَصُوفِ قَتـیـلٌ بِــــه ثـــــــــــــــارَ غِلُّ النُّفُوسِ کَـمـا نَغَـرَ الجُرحَ حَکُّ القُرُوفِ       در این پژوهش وجوه اشتراک و افتراق مراثی دو شاعر از نظر موضوع، اندیشه و تصویر بررسی می‌شود تا تجلّی نهضت حسینی در اشعار مهیار دیلمی و حسان  نقد و تحلیل گردد.